Maski chirurgiczne i respiratorowe – skuteczny sposób ochrony przed patogenami przenoszonymi drogą kropelkową

 Skamex S.A.

Streszczenie

Mas­ki chirur­giczne są pod­sta­wowym wyposaże­niem w każdej placów­ce ochrony zdrowia. Skutecznie ogranicza­ją ryzyko zakaże­nia bak­te­ri­a­mi i wirusa­mi przenos­zony­mi drogą kro­pelkową. Na rynku dostęp­ne są różne mod­ele, różniące się budową i uży­ty­mi mate­ri­ała­mi. Dzię­ki temu medy­cy z powodze­niem mogą dobrać właś­ci­wą maseczkę do swoich potrzeb oraz aktu­al­nie wykony­wanych pro­ce­dur medy­cznych.

Maski chirurgiczne — skuteczność ochrony

Mas­ki chirur­giczne, częs­to wys­tępu­ją również pod nazwą „mas­ki medy­czne” lub „masecz­ki higien­iczne na twarz”. Stanow­ią pod­sta­wowy ele­ment zabez­pieczenia zarówno per­son­elu medy­cznego, jak i pac­jen­tów przed bak­te­ri­a­mi i wirusa­mi, które przenos­zone są drogą kro­pelkową. Z tego powodu stanow­ią stan­dar­d­owe wyposaże­nie każdej sali chirur­gicznej czy gabi­ne­tu zabiegowego.

Jed­nak w obec­nych, pan­demicznych cza­sach, mas­ki medy­czne widoczne są również w przestrzeni pub­licznej. Ze wzglę­du na wprowad­zone reg­u­lac­je prawne, muszą je nosić wszyscy w pomieszczeni­ach, które są powszech­nie dostęp­ne. Nakaz ten doty­czy między inny­mi galerii hand­lowych, toalet pub­licznych, barów, sklepów, szkół czy budynków admin­is­tracji rzą­dowej.

Według badań wyko­nanych dla WHO, nosze­nie mas­ki chirur­gicznej pozwala zre­dukować ryzyko zakaże­nia wirusem, takim jak SARS-COV‑2 z 90 do 30% [1]. Szczegól­nie nosić je powin­ny oso­by, które już są chore i rozsiewa­ją patoge­ny. Wybrane typy maseczek są w stanie prze­filtrować do 95% zanieczyszczeń i drob­nous­tro­jów. Dzię­ki temu znaczącej redukcji ule­ga ilość wirusów w ich otocze­niu, tym samym popraw­ia­jąc poziom bez­pieczeńst­wa osób postron­nych.

Maska medyczna i jej warstwy

Stan­dar­d­owe masecz­ki chirur­giczne są zwyk­le zbu­dowane z czterech warstw. Każ­da z nich, poza fil­trowaniem powi­etrza, speł­nia nieco inną funkcję.

Skuteczność filtracji maseczek medycznych

W celu określe­nia skutecznoś­ci fil­tracji masek chirur­gicznych, podob­nie jak far­tuchy medy­czne czy rękaw­icz­ki, podle­ga­ją one oce­nie przez ASTM (Amer­i­can Soci­ety for Test­ing and Mate­ri­als). Insty­tuc­ja ta bada szereg para­metrów w warunk­ach lab­o­ra­to­ryjnych i na pod­staw­ie wyników określa, którą z norm każdy pro­dukt speł­nia. Ich listę moż­na znaleźć na ofic­jal­nej stron­ie orga­ni­za­cji (klik).

ASTM oce­nia para­me­try takie jak: zdol­ność fil­tracji cząstek stałych, zdol­ność fil­tracji bak­terii, ciśnie­nie różni­cowe oraz prze­puszczal­ność powi­etrza (odd­y­chal­ność). Każdy mod­el masecz­ki jest pod­dawany indy­wid­u­al­nej oce­nie.

Posi­adany cer­ty­fikat zgod­noś­ci z nor­ma­mi ASTM jest gwarancją skutecznoś­ci ochrony maseczek higien­icznych. Jed­nocześnie klasy­fiku­je je to jako pełno­prawny wyrób medy­czny.

Z czego wykonane są maski chirurgiczne?

Współczesne masecz­ki medy­czne są wyko­nane z mate­ri­ałów, które nie tylko zapew­ni­a­ją skuteczną ochronę przed pato­ge­na­mi, ale również zapew­ni­a­ją właś­ci­wy poziom kom­for­tu ich noszenia. W wysok­iej jakoś­ci pro­duk­tach renomowanych pro­du­cen­tów, takich jak Med­line, stosowane są:

• Celu­loza – jest to delikat­ny i nat­u­ral­ny mate­ri­ał stosowany w warst­wie zewnętrznej i wewnętrznej mas­ki. To ona ma kon­takt ze skórą. Dlat­ego cechu­je ją miękkość. Nie powodu­je otarć i podrażnień.
• Polipropy­len typu Spund­bond – to tworzy­wo sztuczne, które stosowane jest w pod­szewkach maseczek na twarz. Pełni funkcję dodatkowej warst­wy ochron­nej, która fil­tru­je powi­etrze. Może mieć jed­nak kon­takt ze skórą, dlat­ego również jest miękkie i delikatne.
• Zgrze­wany polipropy­len – tworzy­wo sztuczne, które dzię­ki obróbce ter­micznej, cechu­je się wysoką gęs­toś­cią włókien. Dzię­ki temu doskonale sprawdza się jako ele­ment fil­tru­ją­cy. Najczęś­ciej wyko­rzysty­wane jest w warst­wie zewnętrznej mas­ki.
• Zgrze­wana warst­wa środ­kowa – to ona jest właś­ci­wym fil­trem. Do jej pro­dukcji wyko­rzysty­wane są różne mate­ri­ały – zarówno te nat­u­ralne, jak i syn­te­ty­czne. Jest to zależne od przez­naczenia i typu mas­ki. Skutecznie zatrzy­mu­je ona wszelkie groźne patoge­ny, spraw­ia­jąc, że mas­ka chirur­gicz­na skutecznie chroni zarówno osobę ją noszącą, jak i innych, prze­by­wa­ją­cych w jej otocze­niu.

Wodoodporność masek chirurgicznych

Na salach oper­a­cyjnych i w gabi­ne­tach zabiegowych, lekarze oraz pielęg­niar­ki bard­zo częs­to mają kon­takt z krwią oraz inny­mi pły­na­mi, w których mogą zna­j­dować się wirusy i bak­terie. Gdy dostanie się do oka lub jamy ust­nej może skutkować to zakaże­niem groźny­mi choroba­mi. Z tego powodu bard­zo ważne jest, aby chronić per­son­el medy­czny w takich sytu­ac­jach.

Właśnie dlat­ego pow­stały masecz­ki medy­czne, która są wodoo­d­porne. Najczęś­ciej ich zewnętrz­na warst­wa jest wyko­nana z celu­lozy, która pokry­ta jest warst­wą hydro­fobową. Dzię­ki temu żadne płyny nie mogą w nią wsiąknąć.

Wodoo­d­porność masek chirur­gicznych określa się za pomocą trzech poziomów.

• Poziom 1 – odporność na niewielką ilość płynów
• Poziom 2 – odporność na umi­arkowaną ilość płynów
• Poziom 3 – odporność na dużą ilość płynów

Masecz­ki higien­iczne na twarz chronią jed­nak bard­zo ogranic­zony obszar. Są to usta oraz nos. Dlat­ego kole­jnym etapem ich roz­wo­ju było wzbo­gace­nie ich o dodatkową osłonę oczu z elasty­cznej szy­b­ki z tworzy­wa sztucznego. Aby zapo­biec jej parowa­niu jest pokry­wane są spec­jal­ną powłoką anti-fog. Dodatkowo same mas­ki chirur­giczne częs­to posi­ada­ją spec­jal­ną piankę, która uszczel­nia jej połącze­nie z twarzą, dzię­ki czemu para wod­na z wydy­chanego powi­etrza nie zbiera się na szy­bce.

Mocowanie maseczek medycznych

Aby spełnić swo­ją rolę ochron­ną, mas­ki chirur­giczne muszą dobrze przyle­gać do twarzy. Z tego powodu sposób ich mocow­a­nia jest jed­ną z najis­tot­niejszych spraw.

Wyróż­ni­amy trzy typy mocow­a­nia maseczek:

1. Wiązane tro­ki – są to pas­ki (zwyk­le celu­lo­zowe), które wiąże się za głową. Pozwala­ją one na wygodne dopa­sowanie masecz­ki zgod­nie z oczeki­wa­ni­a­mi medyków.
2. Gum­ki mocow­ane za usza­mi – umożli­wia­ją łatwe i szy­bkie mocow­anie mas­ki, nawet jed­ną ręką.
3. Gum­ki mocow­ane za głową – stanow­ią rozwinię­cie poprzed­niego rozwiąza­nia. Zapew­ni­a­ją skuteczność mocow­a­nia porówny­wal­ną z klasy­czny­mi troka­mi, łącząc szy­bkość i wygodę zakłada­nia gumek.

Maseczki specjalne

Poza klasy­czny­mi maska­mi chirur­giczny­mi dostęp­ne są również spec­jalne masecz­ki. Należą do nich:

1. Mas­ki res­pi­ra­torowe z fil­trem N95. Są to spec­jalne masecz­ki, wyposażone w mate­ri­ałowy fil­tr skutecznie zatrzy­mu­ją­cy cząst­ki stałe. Częs­to nazy­wane są one „maska­mi antys­mogowy­mi”, gdyż wykazu­ją wysoką skuteczność w zatrzymy­wa­niu pyłów.
2. Mas­ki typu „kaczy dziób”. Nazwa ta wzięła się od charak­terysty­cznego wydłużonego i spłaszc­zonego ksz­tał­tu. Masecz­ki takie posi­ada­ją dodatkowa komorę odd­e­chową, która izolu­je nos i usta od mate­ri­ału. Ułatwia to odd­y­chanie (zwłaszcza osobom zma­ga­ją­cym się z choroba­mi układu odd­e­chowego) oraz mównie.
3. Mas­ki ze wzo­ra­mi. Mają one swo­je zas­tosowanie głównie na odd­zi­ałach pedi­atrycznych. Kolorowe wzo­ry łagodzą widok medyków, zmniejsza­ją stres i stra­ch małych pac­jen­tów.

 

Piśmiennictwo